Birleşmiş Milletler (BM) Sudan Araştırma Misyonu, Sudan’da devam eden savaşın taraflarına, çatışmaları sona erdirme ve insan haklarına saygı duymaları çağrısında bulundu.
BM Sudan Araştırma Misyonu’ndan yapılan yazılı açıklamada, Komisyonun bu hafta Cenevre’de ilk çalışmalarına başladığı kaydedildi.
Açıklamada, “Savaşan taraflara çatışmayı sona erdirmeleri ve insan haklarına saygı duymaları çağrısında bulunuyoruz. Taraflar, sivilleri koruma ile ağır ihlaller ve suçların faillerinin hesap vermesini sağlama yönündeki yükümlülüklerini yerine getirmelidir.” ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Misyon Başkanı Mohamed Chande Othman, yetkililer ve sivil toplum kuruluşlarıyla bir süredir görüştüklerini kaydederken, Sudan’da uluslararası insani hukuk ve insan hakları ihlalleriyle ilgili soruşturmaların sürdüğünü belirtti.
Othman, “Sudanlı sivil toplum kuruluşları ve diğer muhataplar devam eden ciddi ihlallere ilişkin iddiaları bizimle paylaşmaya başladı. Bu iddialar hesap verebilirliğin önemini, soruşturmalarımızın gerekliliğini ve şiddetin derhal sona ermesinin hayati önemini vurguluyor.” ifadelerini kullandı.
Açıklamada, tüm taraflara soruşturmalarda iş birliği yapmaları yönünde çağrı da iletildi.
Sudan’da 15 Nisan 2023’ten bu yana ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında devam eden savaşta iddia edilen tüm insan hakları ihlallerini araştırmak için Ekim 2023’te BM İnsan Hakları Konseyi tarafından kurulan BM Sudan Araştırma Misyonunun, bu yıl ilk kapsamlı raporunu hem İnsan Hakları Konseyi hem de BM Genel Kurulu’na sunması bekleniyor.
Sudan’daki iç savaş
Sudan, 2023 Nisan ayı ortasından bu yana Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan komutasındaki ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında şiddetli çatışmalara sahne oluyor.
HDK ve ordu, Aralık 2018’deki halk ayaklanması sonrasında yönetimi ele geçirip, yaklaşık 30 yıl iktidarda kalan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir’in Nisan 2019’da devrilmesinin ardından sivillerin katılımıyla oluşturulan hükümette yer almış, 2021’de ise sivil hükümete karşı birlikte darbe düzenlemişti.
Ordu ve HDK’nin, askeri ve güvenlik reformu kapsamında HDK’nin orduya entegrasyonu meselesinde anlaşmazlığa düşmesinin ardından nisan ortasında iç savaş patlak vermişti.
BM’ye göre, dünyanın en büyük yerinden edilme krizinin yaşandığı Sudan’daki çatışmalar sonucu 12 binden fazla kişi hayatını kaybetti, 6 milyon kişi ülke içinde başka şehirlere, 1,7 milyon kişi de çevre ülkelere kaçtı.
Nüfusun yaklaşık yarısına tekabül eden 25 milyon kişinin insani yardıma ihtiyaç duyduğu ülkede, 19 milyon çocuk okula gidemiyor.
